Uniswap چیست؟
صرافی یونی سواپ جزو پلتفرمهای سیستم مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) است. اکنون با صرافی، ارز دیجیتال و نحوه خرید و فروش Uniswap آشنا میشویم.
یونی سواپ مجموعهای از کامپیوترها است که روی بلاک چین اتریوم اجرا شده و مبادلههای غیر متمرکز توکن را امکانپذیر میکند. این کار به کمک یونیکورنها (تک شاخها) که در لوگوی یونی سواپ قابل مشاهده است، صورت میگیرد.
تریدرها میتوانند بدون اعتماد به سایر افراد در رابطه با سرمایه خود، به تبادل توکنهای اتریوم بر بستر Uniswap بپردازند. همانطور که متوجه شدید، یونی سواپ یک صرافی بوده و دارای یک ارز دیجیتال (توکن) با همین نام است.
هر فردی قادر است رمز ارزهای خود را به منابع ذخیرهسازی ویژهای تحت عنوان استخرهای لیکوئیدیتی قرض داده و در عوض تامین نقدینگی مورد نیاز این استخرها، کارمزد دریافت کند. اما یونیکورنهای افسانهای چطور توکنها را به یکدیگر تبدیل میکنند؟ شما چطور میتوانید از خدمات صرافی Uniswap استفاده کرده یا اقدام به خرید و فروش یونی سواپ کنید؟
این مطلب به قسمتهای مختلفی تقسیم شده است. برای دسترسی مستقیم به هر یک از این بخشها میتوانید از فهرست زیر استفاده کنید.
معرفی اولیه و آشنایی ابتدایی با یونی سواپ
صرافیهای متمرکز سالها است ستون فقرات بازار ارز دیجیتال محسوب میشوند. آنها تسویه سریع، حجم بالای مبادلات و بهبود مستمر نقدینگی را به ارمغان آوردهاند. چند سالی است به طور موازی، دنیای دیگری در قالب پروتکلهای بدون نیاز به اعتماد (Trustless Protocols) در حال تشکیل است؛ صرافیهای غیر متمرکز (DEX) برای تسهیل تریدینگ نیازی به واسطهها و متولیان ندارند.
به خاطر محدودیتهای ذاتی فناوری بلاک چین، توسعه صرافیهای غیر متمرکز با توانایی رقابت با رقبای متمرکز خود، چالش برانگیز بوده است. در حال حاضر اغلب DEXها میتوانند از نظر عملکرد و همچنین تجربه کاربری بهبود پیدا کنند. با توجه به چالشها و محدودیتهای پیش رو، توسعهدهندگان زیادی درباره راههای جدید ساخت صرافیهای غیر متمرکز فکر میکنند. در این زمینه، یکی از پلتفرمهای پیشرو یونی سواپ محسوب میشود. در مقایسه با صرافیهای غیر متمرکز قدیمیتر، درک نحوه کار Uniswap کمی پیچیدهتر است. با این حال، خیلی زود متوجه خواهید شد پیچیدگیهای آن، مزایای جذابی را در پی داشته است.
در حالت عادی، صرافیهای غیر متمرکز تجربه کاربری مناسبی نداشته و لیست سفارشات آنها دارای حجم قابل توجهی نیست. به لطف ظهور پلتفرمهای بدون نیاز به اجازها نظیر یونی سواپ، DEXها تبدیل به بازارهای معاملاتی با میزان لیکوئیدتی بالا شدهاند. در اینجا قادر خواهید بود خیلی راحت و با چند کلیک به تبادل توکنها و ارزهای دیجیتال مختلف بپردازید. بهبود قابلیتها در Uniswap در مقایسه با صرافیهای غیر متمرکز قبلی به اندازهای است که اکنون میتوان آن را رقیبی جدی برای صرافیهای متمرکز دانست.
در نتیجه این نوآوری، اکنون در دنیای سیستم مالی غیر متمرکز یا همان دیفای، یونی سواپ را به عنوان یکی از موفقترین پروژهها میشناسند. در ادامه بیشتر با صرافی و همچنین توکن Uniswap آشنا شده و با نحوه عملکردشان آشنا میشویم.
یونی سواپ – Uniswap چیست؟
یونی سواپ یک پروتکل صرافی غیر متمرکز سوار شده روی اتریوم است. به عنوان تعریفی دقیقتر، این یک پروتکل نقدینگی خودکار به شمار میرود. در اینجا برای ترید کردن، خبری از دفتر سفارش نبوده و نیازی به وجود فردی دیگر نیست. به لطف یونی سواپ کاربران میتوانند بدون دخالت داشتن واسطهها بین یکدیگر خرید و فروش انجام بدهند؛ این صرافی از یک سری قرارداد هوشمند تشکیل شده و به هر کاربر اجازه میدهد به طور مستقیم با دیگر کاربران بلاک چین اتریوم معامله انجام بدهد. این نحوه کار سبب شده یونی سواپ را «صرافی غیر متمرکز» خطاب کنیم.
درجه بالای عدم تمرکز و مقاومت در برابر سانسور دو ویژگی مهم Uniswap به عنوان یک DEX محسوب میشوند. منظور از ویژگی دوم این است که بدون توجه به خصوصیات شناسایی شخصی، همه افراد میتوانند با شرایطی یکسان درون شبکه به معامله بپردازند. گفتنی است یونی سواپ یک نرم افزار متن باز بوده و همه میتوانند به کد منبع آن در GitHub دسترسی داشته باشند.
با در نظر گرفتن توضیحات بالا، برای افرادی که با نحوه کار بلاک چین بیت کوین و اتریوم یا صرافیهای متمرکز آشنایی دارند، سوالی مهم مطرح میشود؛ خرید و فروشها و تبادلات چطور بدون وجود یک دفتر سفارش (Order Book) صورت میگیرند؟ مدل کار یونی سواپ شامل ایجاد استخرهای نقدینگی توسط تامینکنندگان لیکوئیدیتی است. این سیستم یک مکانیزم قیمتگذاری غیر متمرکز فراهم کرده و پیچیدگیهای دفتر سفارش را از بین میبرد. در ادامه جزئیتر به چگونگی عملکرد یونی سواپ خواهیم پرداخت. اکنون کافی است بدانید به لطف این پلتفرم، کاربران به شکلی یکپارچه قادر به تبادل کردن توکنهای ERC20، بدون نیاز به وجود یک Order Book، خواهند بود.
بر خلاف اغلب صرافیهای متمرکز که به منظور پرداخت سود، کارمزد دریافت میکنند، صرافی Uniswap یک ابزار عمومی تلقی شده و کارمزدهای دریافت شده را فقط به اعضای فراهمکننده لیکوئیدیتی اعطا میکند. این افراد به وسیله قفل کردن توکنهای خود در یونی سواپ امکان معامله در یک فضای غیر متمرکز را برای دیگر کاربران میسر میکنند.
از آن جایی که پروتکل یونی سواپ غیر متمرکز است، خبری از فرآیند لیست کردن نیست، در نتیجه کارمزدی نیز بابت آن دریافت نخواهد شد. تا زمان در دسترس بودن یک استخر نقدینگی برای تریدرها، هر توکن ERC20 قابل راهاندازی است. از این نظر میتوان Uniswap را به یک سرویس در دسترس عموم (به شکل رایگان) خطاب کرد. صرافی Uniswap به تمامی کاربران اجازه میدهد تا توکنهای مبتنی بر استاندارد ERC20 را به فهرست معاملاتی خود اضافه کند. تنها شرط، داشتن یک والت از نوع web3 علاوه بر نقدینگی کافی است. به لطف عرضه نسخه دوم (Uniswap V2)، پلتفرم مورد بحث در حال حاضر از ویژگیهایی همچون فلش سواپس (Flash Swaps)، جفتهای معاملاتی ERC20 / ERC20 و اوراکلهای قیمت نیز بهره میبرد.
شبیه به سایر DEXها، صرافی Uniswap نیز به احراز هویت KYC یا AML نیاز نداشته و معامله در آن، فقط نیازمند یک والت از نوع Web3 همچون کیف پول متامسک است. آن چه یونی سواپ را در مقایسه با سایر صرافیهای غیر متمرکز متمایز میکند، مکانیزم قیمت گذاری آن با نام «مدل بازارساز محصول ثابت» (Constant Product Market Maker Model) است. با توجه به فراهم کردن نرخ بازار توسط خود صرافی، کاربران یونی سواپ به جای تعیین قیمت دقیق خرید و فروش ارزهای دیجیتال، باید یک توکن ورودی و خروجی انتخاب کنند. به این ترتیب Uniswap قادر خواهد بود در هر زمان لیکوئیدیتی فراهم کند، چرا که قیمت هر ارز دیجیتال بر اساس افزایش میزان تقاضا، به طور متناوب افزایش پیدا میکند.
در این صرافی از قراردادهای روتر (Router) برای داشتن حداکثر جفتهای معاملاتی استفاده میشود. اگر دو توکن ERC-20 به صورت مستقیم جفت نباشند، این قراردادهای روتر میتوانند در صورت وجود یک راه ارتباطی بین دو توکن، از طریق سواپهای چند مرحلهای، شرایط تبادل آنها را فراهم کنند. برای درک بهتر میتوانید به تصاویر ارائه شده در بخش «تبادل دارایی در Uniswap» مراجعه کنید.
تاریخچه صرافی Uniswap
هایدن آدامز (Hayden Adams) در سال 2018 پروتکل یونی سواپ را خلق کرد، اما فناوری زیربنایی که در توسعه از آن الهام گرفته شده، نخستین مرتبه توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، مطرح شد. بد نیست بدانید هایدن آدامز یکی از توسعهدهندگان اتریوم به شمار میرود. بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) بودجهای صد هزار دلاری در اختیار وی قرار داد تا با ایجاد یک تیم متشکل از حدود ده عضو، پروژه ساخت یک صرافی غیر متمرکز با ویژگیهای نوین و متفاوت را پیش ببرد.
یونی سواپ در یازدهمین ماه سال 2018 فعالیتش را آغاز و در عرض کمتر از دو سال، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. در پنجمین ماه سال 2019، تیم توسعهدهنده Uniswap توانست یک میلیون دلار سرمایه از طریق حمایت صندوق پوشش ریسک پارادایم (Paradigm) به دست آورد. این اتفاق، شرایط را برای انتشار نسخه دوم یونی سواپ در ششمین ماه سال 2020 (سیزده ماه بعد) فراهم کرد.
یونی سواپ چگونه کار میکند؟
یونی سواپ معماری مورد استفاده در صرافیهای دیجیتال سنتی را کنار زده است، چرا که در آن خبری از دفتر سفارش نیست. همانطور که گفتیم Uniswap بر اساس مدلی به نام «مدل بازارساز محصول ثابت» (Constant Product Market Maker Model) کار میکند. این خود نوعی از مدل «بازارساز خودکار» (AMM –> Automated Market Maker) محسوب میشود.
بازارسازهای خودکار، قراردادهای هوشمندی هستند که استخرهای نقدینگی مورد استفاده توسط تریدرها برای خرید و فروش را نگه میدارند. سرمایه این منابع یا همان استخرها، توسط تامینکنندگان لیکوئیدیتی فراهم میشود. هر فردی به وسیله سپردهگذاری مقدار معادل دو توکن در استخر، یک فراهمکننده نقدینگی شناخته خواهد شد. در عوض، کارمزد پرداخت شده به استخر توسط تریدرها، بر اساس سهم تامینکنندگان، بین آنها توزیع میشود. در ادامه بیشتر به صورت جزئی و تخصصی با نحوه کار یونی سواپ آشنا خواهیم شد.
تامینکنندگان به وسیله سپردهگذاری مقدار معادل دو توکن یک بازار ایجاد میکنند. سپرده میتواند اتریوم و یک توکن ERC20 یا دو توکن ERC20 باشد. این استخرها اغلب از استیبل کوینهایی مثل دای، تتر یا یو اس دی سی ساخته میشوند، هر چند الزامی در این رابطه وجود ندارد. در عوض، فراهمکنندگان لیکوئیدیتی، توکنهای لیکوئیدیتی را دریافت خواهند کرد که نشاندهنده سهم آنها از کل استخر نقدینگی است. به عبارتی بر اساس تعداد توکنهای نقدینگی در اختیار هر فرد، سهمش از استخر مشخص خواهد شد. یک فرد میتواند برای کسب سهم بیشتری از لیکوئیدیتی پول، توکنهای بیشتری را بازخرید کرد.
استخر نقدینگی اتریوم / تتر (ETH/USDT) را در نظر بگیرید. سهم اتریوم و تتر از استخر را به ترتیب با x و y مشخص میکنیم. یونی سواپ این دو مقدار را گرفته و آنها را برای محاسبه نقدینگی کل لیکوییدیتی پول، ضرب میکند. نتیجه را k در نظر میگیریم. بر اساس ایده اصلی یونی سواپ k همیشه باید ثابت بماند، به این معنی که نقدینگی کل در استخر ثابت است. فرمول به دست آوردن نقدینگی کل استخر خیلی ساده و برابر “x * y = k” است. اما وقتی یک فرد تصمیم به ترید میگیرد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
تصور کنید آلیس با استفاده از لیکوییدیتی پول ETH / USDT، یک اتریوم را به ازای 300 تتر (300 دلار) خریداری میکند. با این کار، وی سهم تتر از استخر را افزایش و سهم اتریوم آن را کاهش میدهد. از آن جایی که بعد از تراکنش، اتریوم کمتری در استخر باقی مانده است، قیمت این ارز دیجیتال افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی میدانیم نقدینگی کل (k) باید ثابت بماند. این مکانیزم، قیمت را مشخص میکند. در نهایت، مبلغ پرداخت شده برای این اتریوم، بر اساس میزان جابهجایی نسبت بین x و y توسط یک معامله معین، خواهد بود.
در نظر داشته باشید این مدل یونی سواپ به صورت خطی مقیاسبندی نمیشود. به همین دلیل هر چه سفارش بزرگتر باشد، تعادل بین x و y بیشتر جابهجا خواهد شد. این موضوع نشان میدهد سفارشات بزرگتر در مقایسه با موارد کوچکتر، به شکلی نمایی (و نه خطی) گرانتر میشوند. نتیجه، بیشتر و بیشتر شدن لغزش است. گفتنی است لغزش (Slippage)، به شرایطی اشاره دارد که در آن قیمت مورد انتظار معاملهگران با قیمتی که معامله واقعا در آن انجام میشود، متفاوت است. از این رویه میتوان نتیجه گرفت هر چه استخر نقدینگی بزرگتر باشد، پردازش سفارشات بزرگتر راحتتر خواهد بود، چرا که جابهجایی بین x و y در این شرایط کوچکتر میشود.
درآمد یونی سواپ از کجاست و چطور میتوان در آن کسب درآمد کرد؟
یونی سواپ کسب درآمد ندارد! Uniswap یک پروتکل غیر متمرکز بوده و فاقد یک توکن بومی است. همه کارمزدها به تامینکنندگان نقدینگی برای استخر اعطا شده و هیچ کدام یک از موسسان صرافی، بخشی از سود حاصل از تریدها را برای خود برداشت نمیکنند.
در حال حاضر، کارمزد تراکنش پرداخت شده به فراهمکنندگان برابر 0.3 درصد هر معامله است. به طور پیشفرض، آنها به استخر نقدینگی افزوده میشوند، اما تامینکننده در هر زمان قادر به برداشت است. مبالغ بر اساس سهم کاربر از لیکوئیدیتی پول پرداخت خواهد شد.
ممکن است بخشی از کارمزدها در آینده به توسعه بیشتر یونی سواپ اختصاص پیدا کند. تیم توسعهدهنده، اخیرا هزینههای زیادی را متحمل شده و ورژن بهبود یافته پروتکل تحت عنوان Uniswap v2 را عرضه کرده است.
منظور از ضرر ناپایدار برای تامینکنندگان چیست؟
همانطور که گفتیم، تامینکنندگان بابت تامین نقدینگی برای تریدرها، کارمزد دریافت میکنند. تریدرها میتوانند بر بستر یونی سواپ به تبادل توکنهای مختلف با یکدیگر بپردازند. نکته بسیار مهمی که فراهمکنندگان باید در نظر داشته باشند، اثری به نام «ضرر ناپایدار» است.
تصور کنید آلیس، 1 اتریوم و 100 تتر در استخر یونی سواپ سپرده میکند. از آن جایی که جفت توکن باید ارزش برابری داشته باشند، قیمت اتریوم 100 تتر محاسبه میشود. در همین زمان، موجودی استخر 10 اتریوم و 1,000 تتر است. مابقی سرمایه توسط سایر تامینکنندگان به جز آلیس فراهم شده است. اکنون آلیس ده درصد از سهم لیکوئیدیتی پول را در اختیار دارد. در اینجا، نقدینگی کل (k) برابر 10,000 است.
اگر قیمت هر اتریوم به 400 تتر افزایش پیدا کند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در نظر داشته باشید نقدینگی کل باید ثابت بماند. در صورت بالاتر رفتن قیمت اتریوم تا 400 دلار، نسبت بین موجودی دو ارز دیجیتال باید تغییر کند. در این شرایط 5 اتریوم و 2,000 تتر در استخر وجود دارد؛ تریدرهای آربیتراژ به مقدار لازم Tether به استخر افزوده و تا زمان برقرار شدن تعادل، Ethereum از آن خارج میکنند. به همین دلیل k همچنان ثابت باقی میماند.
تصمیم آلیس بعد از این اتفاق، بیرون کشیدن سرمایه و دریافت ده درصد سهم خود از استخر است. او 0.5 اتریوم و 200 تتر به ارزش کل 400 دلار به دست خواهد آورد. به نظر میرسد او سود بسیار خوبی به جیب زده است، اما با کمی تفکر، به مخالف این موضوع پی خواهید برد؛ با توجه به افزایش قیمت کنونی، اگر وی سرمایهاش را در استخر سپرده نکرده بود، اکنون به جای 400 دلار، 500 دلار (1 اتریوم و 100 تتر) در اختیار داشت!
در حقیقت آلیس با هولد کردن سرمایهاش به جای سپردهگذاری در پول یونی سواپ سود بیشتری کسب میکرد. این کاربر با تصور کسب سود از طریق دریافت کارمزد تامین نقدینگی، اقدام به سپردهگذاری کرد، اما موقعیت بهتری را از دست داد.
در نظر داشته باشید این اثر بدون توجه به جهت حرکت قیمت از زمان سپردهگذاری، کار میکند. به عبارتی اگر قیمت اتریوم در مقایسه با زمان سپرده کردن کاهش پیدا کند، ضرردهی نیز احتمالا افزایش پیدا خواهد کرد. اما چرا ضرردهی در صورت بروز چنین سناریویی را موقت و ناپایدار خطاب میکنیم؟
اگر قیمت توکنهای داخل استخر به قیمت زمان سپردهگذاری برگشته و با آن مساوی شود، اثر تعدیل خواهد شد. از طرفی، با توجه به کسب کارمزد توسط تامینکنندگان، ضرر در طول زمان برطرف میشود. قبل از شروع فعالیت و سرمایه گذاری در یونی سواپ، حتما این موضوع مهم را در نظر داشته باشید.
یونی سواپ یک صرافی عادی نبوده و بر اساس سیستم متفاوت آن، هر فردی قادر است برای هر جفت معاملاتی، لیکوییدیتی اضافه کند. تامینکنندگان در صورت برداشت سریع نقدینگی خود، کار شما را برای برداشت دارایی دشوار میکنند. به همین دلیل توصیه شده قبل از انجام معامله، از قفل شدن لیکوئیدیتی برای جفت معامله مورد نظر اطمینان پیدا کنید. دو آدرس اصلی برای این صرافی Uniswap.info و app.uniswap.org هستند.
Uniswap.info وب سایتی برای پیگیری دادههای صرافی است. با ورود به این سایت کاربر میتواند اطلاعات مربوط به هر جفت از توکنها و همچنین حجم معاملاتی، میزان نقدینگی و قیمتها را مشاهده کند.
طبق تصویر بالا، در صفحه اصلی وب سایت اطلاعاتی نظیر قیمت اتریوم، میزان لیکوئیدیتی کل صرافی و حجم کل معاملات قابل مشاهده است. با استفاده از نوار جستجو میتوانید اطلاعات مربوط به توکن مورد نظر خود را به راحتی پیدا کنید.
کسب درآمد از یونی سواپ با ییلد فارمینگ
برای درآمدزایی در این پلتفرم کافی است به جمع فراهمکنندگان نقدینگی بپیوندید. در بخش «آموزش استفاده از صرافی یونی سواپ»، قسمت «فراهم کردن نقدینگی (لیکوئیدیتی) برای Uniswap» درباره چگونگی انجام این کار توضیح خواهیم داد. ابتدا درباره میزان درآمدی که میتوانید از یونی سواپ به دست آورید، صحبت میکنیم.
کارمزد هر تبادل 0.3 درصد بوده و بین همه تامینکنندگان نقدینگی برای استخر مربوط به تراکنش تقسیم خواهد شد. به عنوان نمونه در صورتی که شما 25 درصد از لیکوئیدیتی استخر FUN / DAI را تامین کرده باشید، یک چهارم کل کارمزدهای متعلق به این پول به شما اعطا میشود. درآمد حاصل از کسب این کارمزدها به لیکوئیدیتی پول افزوده شده و سهم شما در آن را افزایش میدهد.
ارز دیجیتال (توکن) یونی سواپ
UNI توکن بومی پروتکل Uniswap بوده و به کاربران دارنده آن، اجازه اداره پلتفرم را میدهد. به عبارتی دارندگان این ارز دیجیتال بسته به سهم خود، در اداره صرافی سهیم بوده و برای اعمال تغییرات یا افزودن قابلیتهای جدید، حق رای دارند. پیش از این به عمومی بودن یونی سواپ و امکان استفاده رایگان از آن برای همه اشاره کردیم. رمز ارز UNI این ایده را مستحکم میکند.
در زمان تولد، 1 میلیارد توکن یونی سواپ ایجاد شد. نزدیک به 60 درصد آن بیت اعضای کنونی جامعه این پلتفرم توزیع شد و مابقی طی چهار سال پیش رو در اختیار اعضای تیم، سرمایه گذاران و مشاوران قرار خواهند گرفت.
بخشی از توزیع جامعه به وسیله استخراج نقدینگی رخ میدهد. به عبارتی توکن UNI در اختیار کاربرانی که برای چهار استخر زیر نقدینگی تامین میکنند، قرار خواهد گرفت:
- اتریوم / تتر (ETH / USDT)
- اتریوم / یو اس دی سی (ETH / USDC)
- اتریوم / دای (ETH / DAI)
- اتریوم / دبلیو بی تی سی (ETH / WBTC)
اما منظور از اعضای جامعه یونی سواپ چه افرادی است؟ هر آدرس اتریوم که با قراردادهای Uniswap تعامل داشته باشد، جزو اعضا به شمار خواهد رفت. گفتنی است در زمان نگارش این مطلب، قیمت هر واحد از این توکن برابر 2.68 دلار است. در ادامه بیشتر با نحوه به دست آوردن ارز دیجیتال یونی سواپ آشنا خواهیم شد.
نحوه به دست آوردن ارز دیجیتال Uniswap (توکن UNI)
اگر از یونی سواپ استفاده کردهاید، احتمالا به ازای هر آدرسی که از طریق آن با این پروتکل ارتباط داشتهاید، 400 توکن به دست خواهید آورد. به منظور کسب ارز دیجیتال خود باید مراحل زیر را طی کنید:
- به آدرس app.uniswap.org بروید.
- اتصال با کیف پولی که پیشتر حین کار با یونی سواپ استفاده کردهاید را برقرار کنید.
- روی Claim Your UNI Tokens کلیک کنید.
- تراکنش را در کیف پول خود تایید کنید.
- اکنون تبدیل به یک هولدر توکن UNI شدهاید.
- میتوانید ارز دیجیتال خود را در یک صرافی نظیر بایننس به فروش رسانده یا آن را همچنان نگه دارید.
خرید ارز دیجیتال یونی سواپ
اگر تصور میکنید این توکن فرصت خوبی برای سرمایه گذاری بوده و در آینده قیمتش افزایش پیدا خواهد کرد، میتوانید به تعداد واحد دلخواه، توکن UNI را از صرافی بیت 24 خریداری کنید. در یکی از مطالب وبلاگ، به طور کامل درباره چگونگی خرید و فروش رمز ارز در بیت 24 صحبت کردیم.
آموزش استفاده از صرافی یونی سواپ
ابتدا به آدرس app.uniswap.org مراجعه کرده و یک والت web3 به آن متصل کنید. از جمله مزایای صرافیهای غیر متمرکز، عدم نیاز به ارسال توکنها به آدرس صرافی و امکان تبادل مستقیم از داخل کیف پول است. به عنوان والتهای پشتیبانی شده توسط یونی سواپ باید به کیف پول متامسک (MetaMask)، کیف پول والت کانکت (WalletConnect)، کیف پول کوین بیس والت (Coinbase Wallet)، کیف پول فورتماتیک (Fortmatic) و کیف پول پورتیس (Portis) اشاره کرد. بعد از اتصال هر یک از آنها خیلی سریع قادر به کار با یونی سواپ خواهید بود.
رابط کاربری بسیار ساده طراحی شده و بعد از ورود، سه گزینه تبادل (Swap)، ارسال (Send) و استخر (Pool) را مشاهده خواهید کرد.
تبادل دارایی در Uniswap
اولین گزینه Swap یا همان تبادل است. این بخش برای انجام انواع معاملات کاربرد دارد. به عنوان نمونه اگر میخواهید توکنهای FUN خود را به SNX (توکنهای پروتکل Synthetix) تبدیل کنید، کافی است FUN را از نخستین فهرست برگزیده و مقدارش را مشخص کنید. مرحله بعدی انتخاب SNX از فهرست دوم است.
با در نظر گرفتن مثال بالا، به ازای ارسال 787 عدد توکن FUN، صرافی یونی سواپ حداقل 1.088 توکن SNX به شما خواهد داد. کمی پایینتر، مقدار کارمزد فراهمکننده لیکوئیدتی (Liquidity Provider Fee) و درصد تفاوت «تاثیر قیمت» (Price Impact) قابل مشاهده است. منظور از تاثیر قیمت، میزان تفاوت بین قیمت بازار و قیمتی است که با توجه به اندازه معامله برای شما مشخص شده است. به عبارتی این احتمال وجود دارد که حجم درخواستی شما، تاثیر قابل توجهی روی میزان نقدینگی موجود در آن جفت معاملاتی یونی سواپ گذاشته و به همین دلیل روی قیمت کل تاثیرگذار باشد.
در کادر انتهایی، مسیر تبادل را مشاهده میکنید. این یک مکانیزم خودکار بوده و هدف از آن، پیدا کردن بهترین قیمت برای کاربر است. در معامله فرضی بالا، بهترین قیمت از طریق تبادل FUN به DAI، سپس DAI به USDC و در نهایت USDC به SNX کسب شده است. اگر روی آیکون چرخ دنده واقع در گوشه بالا و سمت راست کلیک کنید، تنظیمات بیشتری در دسترس قرار میگیرند.
در قسمت Slippage Tolerance میتوانید درصد تلرانس تراکنش خود را مشخص کنید تا در صورت بروز نوسانات قیمتی شدید به ضرر شما، اگر قیمت از درصد معین شده پایینتر باشد، از انجام تراکنش جلوگیری شود. به طور پیشفرض این درصد برابر 3 است، اما امکان تعیین آن به صورت دستی برابر عددی دلخواه، وجود دارد.
دومین گزینه یعنی Transaction Deadline اجازه میدهد حداکثر زمانی که تراکنش باید در آن صورت بگیرد را مشخص کنید. این مقدار نیز به صورت دلخواه قابل تنظیم است. دو گزینه بعدی به نحوه نمایش مربوط میشوند. اولین گزینه مربوط به نمایش یا عدم نمایش حالت حرفهای (Expert Mode) و فعال یا غیر فعالسازی حالت تیره (Dark Mode) است.
ارسال دارایی در Uniswap
دومین تب Send است. گزینه ارسال یا Send در حقیقت کاربرد یکسانی با برداشت دارایی داشته و ارسال هر یکی از توکنهای متصل به کیف پول Web3 خود به آدرسهای سازگان یا یک اسم ENS را امکانپذیر میکند.
البته انجام این عمل از طریق خود والت Web3 نیز امکانپذیر است، اما با بهره گرفتن از پلتفرم یونی سواپ کاربر توانایی تبادل و ارسال یک توکن دیگر را نیز کسب خواهد کرد. به عنوان نمونه، اگر تنها توکن موجود در کیف پول شما FUN بوده و قصد ارسال توکن ENJ را دارید، قادر خواهید بود به کمک صرافی Uniswap این عملیات را به شکلی خودکار انجام بدهید.
گزینه Add a Swap را برگزیده و توکن خروجی دلخواه را انتخاب کنید. در این مثال توکن ENJ انتخاب شده است. طبق تصویر بالا، به منظور تبادل FUN و ENJ تاثیر قیمت فقط 0.03 درصد است، هر چند کارمزد فراهمکننده لیکوئیدیتی همچنان ثابت باقی مانده و ارتباطی با میزان مبلغ ارسالی ندارد.
فراهم کردن نقدینگی (لیکوئیدیتی) برای Uniswap
سومین تب یعنی Pool، به کاربران اجازه میدهد یکی از فراهمکنندگان نقدینگی در این صرافی باشند. همانطور که پیشتر، به عنوان یکی از ویژگیهای منحصربهفرد این پلتفرم به آن اشاره کردیم، یونی سواپ شبیه به اغلب صرافیهای غیر متمرکز فاقد لیست سفارشات بوده و نقدینگی در آن از طریق یک استخر لیکوئیدیتی فراهم خواهد شد. هر فرد قادر است به وسیله ارسال مقادیر معادل از هر جفت توکن، جزو تامینکنندگان لیکوئیدیتی در یونی سواپ باشد.
به عنوان نمونه، در صورتی که میخواهید برای جفتهای FUN و DAI لیکوئیدیتی تامین کنید، در نظر داشته باشید توکن DAI ارزشی مساوی 268.68 توکن FUN دارد. در نتیجه اگر قصد ارسال 3 واحد دای دارید، باید 806 واحد فان را نیز در کنارش ارسال کنید.
به منظور تامین نقدینگی برای دیگران، روی گزینه Join a Pool کلیک کرده و یکی از استخرهای موجود را برگزینید. علاوه بر اسکرول کردن، با تایپ دستی نام توکن مورد نظر در نوار جستجو نیز قادر به یافتن سریع استخر آن خواهید بود. در این مثال ما به دنبال عضویت در پول FUN / DAI هستیم. بعد از انتخاب استخر، مبلغی که قصد ارسالش را دارید وارد کرده و سپس گزینه Add Liquidity را انتخاب کنید. در ادامه کیف پول متامسک تایید درخواست شما را مطرح خواهد کرد. بعد از تایید، عملیات انجام میشود.
پس افزودن دارایی، به تناسب مبلغ ارسالی، توکنهای استخر را دریافت خواهید کرد. این توکنها برای پیگیری میزان سهم شما در ذخایر صرافی استفاده شده و در هر زمان میتوان از آنها به منظور برداشت دارایی استفاده کرد.
برداشت دارایی از Uniswap
برای برداشت سود یا کل سرمایه خود، باید به آدرس uniswap.exchange/pool رفته و کیف پول web3 که قبلا با آن لیکوئیدیتی ارسال کرده بودید را مجددا به یونی سواپ متصل کنید. در ادامه، استخر مورد نظر به شکل خودکار شناسایی خواهد شد.
به منظور مشاهده جزئیات روی فلش رو به پایین کلیک کنید. با این کار، امکان اضافه کردن یا حذف لیکوئیدیتی برایتان فراهم میشود. به منظور دریافت، گزینه Remove را انتخاب کرده و تراکنش را در والت خود تایید کنید.
محاسبه درآمد شما در Uniswap
در ادامه اضافه کردن نقدینگی به یکی از استخرها، بدون شک در پی محاسبه میزان درآمد خود خواهید بود. به این منظور به آدرس uniswaproi.com رفته و حساب کاربری تازهای بسازید. در قدم بعدی، آدرسی که با آن داراییهای خود را به استخر لیکوئیدیتی صرافی یونی سواپ اضافه کردهاید، در صفحه اصلی وارد کنید.
در ادامه وارد کردن آدرس، گزینه Analyze ROI را برای بررسی میزان نقدینگی تامین شده توسط شما انتخاب کنید. نتیجه به صورت خلاصه در یک جدول نمایش داده خواهد شد.
با کلیک روی آدرسهای داخل جدول، وارد صفحه تحلیل شده و به دادههای بازده سرمایه گذاری (ROI) و دیگر شاخصهای عملکرد کلیدی (KPI) دسترسی پیدا میکنید.
با بررسی مستمر این صفحه در طول زمان، از درآمد خود مطلع میشوید. به این ترتیب قادر به ردیابی و تحلیل رشد سرمایه خود، همراه با جزئیات کامل، خواهید بود.
کارمزدها در صرافی یونی سواپ
صرافی یونی سواپ بابت هر تبادل، 0.3 درصد را به عنوان کارمزد کسر میکند، اما این مبلغ نصیب خود یونی سواپ نشده و به عنوان پاداش، به تامینکنندگان نقدینگی اعطا خواهد شد. از آن جایی که صرافی Uniswap روی بلاک چین اتریوم سوار است، کاربر به منظور بهره بردن از آن باید کارمزد گس (GAS) را نیز بپردازد؛ همیشه آخرین مرحله حین انجام تراکنش در یونی سواپ، پرداخت کارمزد گس است.
در ادامه چگونگی پرداخت کارمزد Gas مربوط به معاملات یونی سواپ از طریق کیف پول متامسک را آموزش خواهیم داد. عکس زیر مربوط به اولین پنجرهای است که پس از تایید تبادل باز میشود.
کاربران قادر هستند روی گزینه Edit که رو به روی Gas Fee قرار گرفته کلیک کنند. بعد از کلیک روی گزینه Advanced در بالای صفحه، با صفحه زیر مواجه خواهید شد.
تنظیم قیمت گس یا GWEI و تعیین میزان محدودیت گس ( Gas Limit) را در اینجا انجام دهید. گس لیمیت را میتوان به شکل دلخواه و بر اساس سرعت مورد نظر برای تراکنش، تنظیم کرد. پس از وارد کردن مقادیر دلخواه در هر دو قسمت، گزینه Save را انتخاب و تراکنش را تایید کنید. اکنون تراکنش شما در یونی سواپ وارد حالت Pending شده و در صورت امکان، انجام خواهد شد. در صورت بروز مشکل و ناموفق بودن فرآیند، هزینهها به حسابتان بازگردانده شده و هیچ چیز از والت متامسک کسر نمیشود.
مقایسه نسخه اول و دوم صرافی Uniswap
اولین ورژن در نوامبر سال 2018 (آذر 1397) عرضه شد. این پروتکل همچنان فعال بوده و تا زمان وجود شبکه اتریوم، به فعالیتش ادامه میدهد. نیاز به ارسال مقادیر مناسبی از اتریوم برای ارسال هر توکن دلخواه توسط تامینکنندگان لیکوئیدیتی، مهمترین مشکل نخستین نسخه یونی سواپ بود. به همین دلیل فراهمکنندگان علاوه بر ریسک نوسانات توکن مورد نظر، در معرض ریسک نوسانات قیمت اتریوم نیز قرار میگیرند.
پس از پی بردن به پتانسیل واقعی تکنولوژی استخرهای لیکوئیدتی اتوماتیک، تیم اولیه یونی سواپ اقدام به جذب سرمایه و تشکیل یک تیم توسعهدهنده اختصاصی کرد. نتیجه، تولید ورژن بهبود یافته Uniswap بود. از جمله مهمترین ویژگیهای Uniswap v2 باید به سپردههای لیکوئیدیتی از نوع ERC20 / ERC20 (توکن / توکن) اشاره کرد.
ویژگی فلش سواپس در ورژن دوم
فلش سواپس (Flash Swaps) جزو قابلیتهای جدید اضافه شده در ورژن دوم یونی سواپ است. به لطف این قابلیت کاربران قادر خواهند بود بدون هزینه اولیه، به میزان دلخواه از صرافی برداشت کنند. البته این کار، منوط به محقق شدن یکی از شرطهای زیر است:
- همه توکنهای ERC20 برداشت شده، در آینده پرداخت شوند.
- درصدی از توکنهای ERC20 پرداخت شده و مابقی، به استخر لیکوئیدیتی بازگردانده شود.
- تمامی توکنهای ERC20 برداشت شده، در آینده بازگردانده شوند.
تنها ایرادی که میتوان به این ویژگی وارد کرد، کارمزد 0.3 درصدی است. این درصد حتی در صورت بازگرداندن توکنهای ERC20، همچنان کسر خواهد شد.
نخستین مزیت فلش سواپس، حذف کردن نیازهای مربوط به سرمایه اولیه و دیگر محدودیتهای به هنگام انجام تراکنشهای چند مرحلهای است. یکی دیگر از کاربردهای آن، فراهم کردن لوریج با سرمایه اولیه است. تصور کنید فردی قصد دارد 200 واحد توکن دای را در یونی سواپ به 1 واحد اتریوم تبدیل کرده و در ادامه، آن اتریوم را در پلتفرم پلتفرم اوئیسیس (Oasis)، به ازای 220 واحد دای بفروشد. هدف کسب 20 واحد دای به عنوان سود است، اما مشکلی بر سر راه وجود دارد؛ مقدار توکن DAI موجود در کیف پول کاربر صفر بوده و به همین دلیل قادر به آغاز عملیات نیست.
در این شرایط فلش سواپس کمک میکند به صورت همزمان 1 واحد اتریوم از صرافی سونی سواپ دریافت کرده و در ازای آن، 220 واحد دای در پلتفرم اوئیسس معامله کنید. کاربر سپس میتواند هزینه 1 واحد ETH را که در حال حاضر به یونی سواپ بدهکار است، با توکن DAI پرداخت کرده و در نهایت 20 واحد سود مورد نظرش از جنس همین توکن را کسب کند.
اوراکلهای قیمت در ورژن دوم
اوراکلهای قیمت جزو ویژگیهای بسیار مهم نسخه جدید صرافی یونی سواپ بوده و قدرت فیدهای قیمت یونی سواپ را علاوه بر بالا بردن، بیش از پیش غیر متمرکز و در مقابل دستکاری محافظت میکند.
اوراکلهای قیمت، به وسیله سنجیندن قیمت در زمان گرانی، از دستکاری شدنشان جلوگیری کرده و دادههای تاریخی را جمعآوری میکنند. در نتیجه، قراردادهای هوشمند خارجی قادر خواهند بود میانگین قیمتهای سواپ را با میزان گس صحیح و زمان مناسب، محاسبه کنند.
هر جفت توکن، قیمت بازارش را در ابتدای هر بلاک جدید اتریوم تنظیم کرده و به همین دلیل، دستکاری و انجام عملیات مخرب دشوار خواهد شد. ساخت یک معامله بد در انتهای بلاک قبلی روش سو استفاده از سیستم است. به این ترتیب فرد، یک قیمت اندازهگیری شده و ناهماهنگ با قیمت بازار را به دست خواهد آورد. در نتیجه این فرد هیچ ضمانتی برای داشتن شانس آربیتراژ معامله در بلاک بعدی ندارد.
مشکلات استفاده از صرافی یونی سواپ
شبیه به هر پروژه نرم افزاری دیگر، یونی سواپ نیز فاقد مشکل نبوده و ایراداتی به آن وارد است. از طرفی روز به روز تعداد پروژههای اسکم افزایش یافته و ریسک از دست رفتن سرمایه کاربران بالا میرود. به همین دلیل پیش از شروع کار با Uniswap پیشنهاد میکنیم حتما از خطرات احتمالی استفاده از این پلتفرم اطلاع پیدا کنید.
قراردادهای هوشمند تقلبی
بزرگترین مشکل و خطر در اینجا، قراردادهای هوشمند مربوط به پروژههای تقلبی محسوب میشوند. آنها خود را به عنوان پروژههای واقعی معرفی کرده و از کاربران سو استفاده میکنند. در نظر داشته باشید بر اساس طرز کار سیستم، وقتی یکی از تامینکنندگان اصلی نقدینگی سرمایه خود را خارج کند، سایر افراد به منظور برداشت دارایی با مشکل رو به رو میشوند.
برای جلوگیری از افتادن به دام کلاهبرداریها، حتما آدرس توکن مورد نظر را در وب سایت etherscan.io چک کرده و از اصلی بودن آدرس اطمینان پیدا کنید.
هزینه زیاد گس
در زمان نوشتن مطلب، هزینه گس شبکه اتریوم به خاطر بالاتر رفتن حجم استفاده، با افزایش قابل توجهی رو به رو شده است؛ ترافیک شبکه اکنون 97 درصد است! این موضوع سبب هزینه بالای استفاده از یونی سواپ برای کاربران خواهد شد، به طوری که امکان افزایش کارمزد گس تا 20 دلار برای یک تبادل ساده وجود دارد. از طرفی در یونی سواپ به منظور تبادل هر توکن جدید، کاربر باید فرآیند تایید را در کیف پول خود انجام دهد که این فرآیند نیز تا حداکثر 2 دلار هزینه در پی دارد.
حملات فیشینگ
شبیه به هر پلتفرم دیگر در دنیای کریپتوکارنسی، همیشه وب سایتهایی وجود دارند که خود را وب سایت رسمی یا انشعابی از یونی سواپ معرفی کرده و اطلاعات کاربران را به سرقت میبرند. پیشنهاد میکنیم از آدرسهای قرار داده شده در این مطلب برای دسترسی به قسمتهای مختلف پلتفرم استفاده کنید.