تعویضپذیری یا Fungibility در nft چه معنی دارد؟
اگر وارد دنیای بزرگ ارز دیجیتال شده باشید، احتمالاً تابهحال اسم تعویضپذیری بارها به گوشتان خورده است و شاید کنجکاو شدید تا بدانید این عبارت یعنی چه؟ اگر میخواهید در دنیای کریپتوکارنسی با ریسک امن جلو رفته و به سودآوری خوبی برسید، باید همیشه نسبتبه افزایش دانش و آگاهی خود در این زمینه اهمیت بدهید. مفهوم تعویضپذیری در دنیای کریپتوکارنسی اهمیت بسیاری دارد و پایهٔ بسیاری از معاملات را میسازد. اگر توکنی قابلیت معاوضه داشته باشد، شرایط معاملهٔ آن در دنیای ارز دیجیتال با توکن غیرقابل معاوضه متفاوتتر است. هنگامیکه کالایی تعویضپذیر را در دست خود داریم، میتوانیم آن را به اسکناسهای متفاوتی با ارزش یکسان تبدیل کنیم. برخی موارد توانایی تعویض ندارند و برای معاملهٔ آنها تنها باید آن را با نوع خاصی از اسکناس یا کالا تعویض کرد. انافتی مانند دیگر رمز ارزها، امروزه در بازار کریپتوکارنسی طرفدارهای بسیاری پیداکرده و ماهیتی غیرقابل تعویض دارد.
آشنایی با مفهوم تعویضپذیری
هنگامیکه ارز یا دارایی را بتوان با یک ارز یا دارایی بهاندازهٔ ارزش برابر مبادله کرد، به مفهوم تعویضپذیری میرسیم. همانطور که از اسم آن پیداست، این دارایی امکان تعویض دارد و بهاندازهٔ همان ارزش از دارایی میتوان چیزهای دیگری را دریافت کرد.
دارایی با قابلیت تعویضپذیری، یک ویژگی مهم دیگری نیز دارد که قابلیت بخشپذیری به قسمتهای کوچکتر است. این یعنی دارایی را میتوان با مجموعهٔ خردتر اما برابر با همان دارایی تعویض کرد. برای اینکه مفهوم این عبارت را بهتر متوجه شوید، به این مثال توجه کنید: اگر اسکناسی 100 هزار تومانی دارید، میتوانید آن را با مجموعهای از اسکناسهای خردتر اما برابر با 100 هزار تومان تعویض کنید، یعنی میتوانید آن را تبدیل به دو عدد 50 هزار تومانی کنید. در این صورت اسکناسی که دارید علاوهبر اینکه قابل معاوضه است، به بخشهای کوچکتری نیز قابلتقسیم خواهد بود.
میتوان این مثال را در رابطه با انواع رمز ارزها نیز بررسی کرد، مثلاً اتریوم، بیتکوین، ریپیل و غیره نیز این قابلیت را دارند. اگر یک بیت کوین داشته باشید، میتوانید آن را با بیت کوین دیگری معاوضه کرده و تبدیل به ساتوشی یا بخشهای کوچکتری کنید. بهطورکلی در تعریف تعویضپذیری میتوان گفت ارزهایی وجود دارند که یک واحد از آن داراییها در برابر همان ارز، به یک میزان ارزش داشته باشد.
ماهیت توکن nft چیست؟
همان طور که در مقاله “توکن nft چیست” گفته شد، توکن Nft یک توکن غیرقابل معاوضه است و اسم آن اختصاری از عبارت Non Fungible Token است که نوعی رمز ارز است، اما این توکن دارای ویژگیهای خاصتری نسبتبه دیگر ارزهای دیجیتالی است که در فضای بلاک چین وجود دارد. این رمز ارز سند مالکیت هر اثر دیجیتالی را درون فضای بلاک چین ارائه میدهد که یک ویژگی بینظیر است.
استاندارد ابتدایی توکن nft روی شبکهٔ ERC721 بود که به استاندارد ERC20 مشابهت دارد و روی این شبکه توسعه یافت. انافتی هنگامیکه در حال گسترش بود، یک توکن خاص برای اتریوم بهحساب میآمد، اما الآن روی بستر دیگر بلاکچینها نیز گسترش یافتهاست.
کاربرد عمدهٔ nft در دنیای متاورس و بازیهای کارتی است که از آن برای تعریف داراییها درون انواع بازی و دنیای متاورس استفاده میشود. ویژگی بارز این توکن، خاص و منحصربهفرد بودن آن است و بسیاری از کمپانیهای پیشرو درزمینهٔ متاورس، از این توکن استفاده میکنند و آیندهٔ خوبی برای آن متصور هستند.
تفاوت انافتی غیرقابلمعاوضه با ارزهای قابلمعاوضه
حال که با مفهوم تعویضپذیری آشنا شدید و ماهیت کلی انافتی را نیز بررسی کردیم، تفاوت nft را با دیگر ارزهای تعویضپذیر بهتر متوجه خواهید شد.
توکن غیرقابل معاوضه با توکن قابلمعاوضه تفاوتهای بنیادینی دارند که اصلیترین آنها در nft این است که این توکن قابلیت تعویض با نوع مشابه خود را ندارد. درون انافتی اطلاعات اختصاصی درج میشود که انحصاری است و قابلیت تغییر را ندارد. بهعنوانمثال اگر به یک بلیط هواپیما نگاه کنید، اطلاعات دقیقی ازجمله مشخصات مسافر، زمان دقیق سفر، اطلاعات صندلی و غیره درج شدهاست که قابلتغییر نیست. این یعنی فرد نمیتواند آن را بلیط شخص دیگری معاوضه کند، زیرا اطلاعات آن کاملاً انحصاری است. دادههایی که روی توکن nft ثبت میشوند نیز همین خاصیت را دارند.
تفاوت بعدی در این است که این دارایی با ویژگی تعویضناپذیری، قابلیت تقسیمپذیری را نیز ندارد، یعنی توکن nft را نمیتوان به بخشهای کوچکتری تقسیم کرد و پس از ایجاد هر توکن، تا همیشه بهصورت واحد باقی میماند. درنهایت باید بدانید توکن انافتی که غیرقابلمعاوضه است، میتواند اطلاعات بیشتری را نسبتبه سایر توکنهای قابلتعویض نگهداری کند.
از توکن غیرقابل معاوضهٔ انافتی چه استفادهای میتوان کرد؟
از nft میتوان در موارد کاربردی استفاده کرد که ازجملهٔ آنها میتوان به ثبت آثار دیجیتالی اشاره کرد. هنرمندانی که در حوزهٔ هنرهای دیجیتالی فعالیت میکنند، از توکنهای غیرقابلمعاوضه استفاده میکنند و با ثبت آثار خود، دیگر نگران سرقت هنری آثارشان نیستند.
مورد بعدی استفاده در حوزهٔ بازی است که از انافتی برای انتقال دارایی به درون بازی استفاده شده و قابلیت خرید را به کاربران میدهد.
از این توکن برای مالکیت داراییهای دیجیتالی مانند ثبت همیشگی حساب کاربری در شبکههای اجتماعی و غیره استفاده میشود.
داراییهای فیزیکی مانند ملک، زمین، ماشین و غیره را نیز میتوان از طریق این توکن که غیرقابلمعاوضه است با مالکیت شخص خاصی در بستر بلاکچین به ثبت رساند.
سخن پایانی
در این مقاله مفهوم تعویضپذیری را بهدقت بررسی کرده و دیدیم که انافتی غیرقابلمعاوضه است، ویژگیهای این توکن را بررسی کردیم و کاربردهای آن را نیز خواندیم. افرادی که گسترشدهندهٔ این توکن هستند، قابلیت گسترش بیشتر آن را نیز دارند، اما تصمیم گرفته شدهاست که این توکن منحصربهفرد باقی بماند، بنابراین سرعت تولید آن بسیار پایین است. خاص و نایاب بودن توکنهای انافتی آن را به یک توکن منحصربهفرد تبدیل کردهاست. حفظ مالکیت در این توکن یکی از ویژگیهایی است که کاربردهای زیادی را به کاربران خود میدهد. آنها میتوانند سند مالکیت را با نام خود در این توکن حفظ کنند: مانند آثار دیجیتالی، داراییهای دیجیتال، ثبت داراییهای فیزیکی در بلاک چین و غیره. همانطور که گفتیم، این توکن به بخشهای کوچکتر تقسیم نمیشود و با داراییهایی همارزش خود نیز قابلیت معاوضه ندارد.