توکن غیرقابل معاوضه یا NFT چیست؟
NFT یکی از پربحثترین مفاهیم این روزهای دنیای کریپتوکارنسی است. این توکن غیرقابل تعویض هر چند مانند سایر رمزارزها فعالیت خود را بر بستر بلاک چین انجام میدهد، اما تفاوتهای بارزی با آنها دارد که در ادامهٔ این مطلب به بیان آنها خواهیم پرداخت. اگر به دنبال جواب سوال انافتی چیست هستید و میخواهید همه چیز را دربارهٔ این توکن غیرقابل معاوضه بدانید، ادامهٔ این مطلب را از دست ندهید.
NFT چیست؟
توکن غیرقابل معاوضه یا Non Fungible Token که اختصاراً به آن NFT گفته میشود، یک نوع ارز دیجیتال رمزنگاریشده است، مانند بیت کوین و اتریوم؛ با این تفاوت که علیرغم یک کوین استاندارد در بلاکچین بیت کوین، انافتی منحصربهفرد است و قابل معاوضه نیست. این توکن سند مالکیت یک اثر دیجیتال را در فضای بلاکچین صادر میکند.
در ابتدا توکنهای غیرقابل معاوضه براساس استاندارد پروتکل ERC721 توسعه یافتند که چیزی مشابه ERC20 (پروتکل ایجاد توکن در شبکهٔ اتریوم) است، ازاینرو در اوایل ظهور NFT، این توکن غیرقابل تعویض منحصراً بهعنوان یک توکن خاص در بلاکچین اتریوم شناخته میشد؛ با این حال در حال حاضر NFTها دیگر محدود به یک بلاکچین خاص نیستند و بر بستر بلاکچینهای دیگر مانند Polkadot، Binance smart chain، Tezos و … نیز توسعه پیدا کردهاند.
تفاوت توکن غیرقابل معاوضه با توکن تعویضپذیر چیست؟
در ابتدای امر هم به این موضوع اشاره کردیم که توکن غیرقابل تعویض یا همان NFT هر چند مانند بیتکوین و … یک ارز دیجیتال است، اما با آنها یک فرق اساسی دارد آن هم اینکه توکن NFT قابل معاوضه نیست، اما بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال این قابلیت را دارند.
حالا این قابلیت تعویضپذیری که آنقدر از آن دم میزنیم چیست و یک توکن غیرقابل تعویض چه تفاوتی با توکن قابل معاوضه دارد؟ تعویضپذیری یا Fungibility یعنی اینکه بتوانیم یک ارز/دارایی را با ارز/دارایی به همان ارزش مبادله کنیم. یک ارز یا دارایی تعویضپذیری، قسمتپذیر نیز هست، یعنی میتوان آن را به قسمتهای کوچکتر تقسیم کرد، بذارید با یک مثال قضیه را برایتان شفافتر کنیم:
- یک اسکناس 100 هزارتومانی را در نظر بگیرید:
آیا میتوانید یک اسکناس همارزش و مشابهٔ اسکناس موردنظر پیدا کنید و آنها را با یکدیگر معاوضه کنید؟ بله، پس اسکناس 100 هزار تومانی شما قابلمعاوضه است.
آیا نمیتوانید آن را به قسمتهای کوچکتر تقسیم کنید؟ یعنی نمیتوانید به جای یک اسکناس 100 هزار تومانی، 10 تا اسکناس 10 هزار تومانی داشته باشید؟ چرا میتوانید، بنابراین این اسکناس علاوهبر تعویضپذیر بودن، قسمتپذیر هم هست و میتوان آن را به قسمتهای کوچکتر تقسیم کرد.
در دنیای کریپتوکارنسی نیز اوضاع بر همین منوال است و ارزهای دیجیتال مانند ریپل، اتریوم، بیتکوین، بیتکوین کش و سایر رمزارزها، هم قابل معاوضهاند، هم قابل تقسیمشدن؛ در حالی که NFT نه قابل معاوضه است نه قابل قسمت شدن.
تفاوت دیگر میان توکن غیرقابل معاوضه و توکن قابلمعاوضه، در منحصربهفرد بودن اطلاعات ثبتشده روی توکن است، به این صورت که اطلاعات ثبتشده روی یک توکن NFT مانند اطلاعاتی که داخل شناسنامهٔ هر شخص ثبت شده کاملاً اختصاصی و منحصر به همان توکن است؛ افزون بر همهٔ این موارد، توکنهای غیرقابل معاوضه نسبت به توکنهای تعویضپذیر ظرفیت بیشتری برای پذیرش و نگهداری اطلاعات دارند، بنابراین دادههای بیشتری را در خود جای میدهند.
مزایا و ویژگیهای توکن NFT
ویژگیها
یک توکن NFT:
- قابل تعویض نیست و یک دارایی کاملاً منحصربهفرد است.
- علیرغم سایر رمزارزها، قابل تقسیم شدن نیست و همواره یکپارچه است.
- منحصربهفرد است. اطلاعات ثبتشده روی این توکنها غیرقابل تغییر و اختصاصی است و گواهی اصالت توکن انافتی بهشمار میرود.
مزایا
مزیتهای انافتی عبارتاند از:
- قابل انتقال بودن؛ توکنهای انافتی در بازارهای خاص قابلیت خرید و فروش دارند.
- معتبر بودن؛ توکنهای انافتی بهواسطهٔ فعالیت بر بستر بلاکچین، جعلشدنی نیستند و امکان تقلب هم در حوزهٔ آنها وجود ندارد.
- محفوظ بودن حق مالکیت در آنها؛ با توجه به بستر فعالیت این توکنها (بلاکچین) اطلاعات ثبتشده در توکن انافتی غیرقابل تغییر و غیرقابل حذفشدن است، به همین خاطر حقوق مالک اصلی اثر همیشه محفوظ میماند.
کاربردهای توکن NFT
این توکنها در زمینههای مختلفی قابل استفاده هستند و صرفاً به دنیای ارزهای دیجیتال یا یک حوزهٔ به خصوص محدود نمیشوند. در ادامه راجعبه زمینههای کاربرد انافتی بیشتر صحبت میکنیم:
- صنعت گیمینک
با استفاده از انافتی، گیمرها میتوانند داراییهای خود را از یک بازی به بازی دیگر انتقال دهند؛ به این ترتیب میتوانند از داراییهایشان در بستر بازیهایی که خریدهای درونبرنامهای در آنها محدود شده استفاده کنند.
- ثبت آثار هنری دیجیتالی
هنرمندان با استفاده از انافتیها، میتوانند آثار هنری خود را ثبت کنند؛ این کار حقوق مالک اصلی و ابتدایی اثر را برای همیشه حفظ میکند؛ به این ترتیب از سرقت یا کپی شدن آثار هنری جلوگیری میشود.
- داراییهای دیجیتال
با استفاده از توکنهای غیرقابل تعویض، میتوان مالکیت یک دارایی دیجیتال مانند یک حساب کاربری یا دامنهٔ سایت را برای همیشه به نام یک مجموعه یا شخص خاص زد.
- داراییهای فیزیکی
جالب است بدانید که توکنهای غیرقابل تعویض حتی در معاملهٔ داراییهای فیزیکی نیز قابل استفادهاند؛ به این صورت که میتوانید با استفاده از آنها، در یک معاملهٔ خرید خانه، مالکیت خانه را بر بستر بلاکچین ثبت کنید.
البته کاربردهای انافتی به همین جا ختم نمیشود و آنها در عرصهٔ ثبت مدارک دانشگاهی و کاری یک فرد، ثبت هویت اشخاص، ثبت آثار کلکسیونی و … نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
جمعبندی
NFT یک توکن غیرقابل معاوضه و فعال بر بستر بلاکچین است که کاربردهای گستردهای دارد. این توکن با ویژگیهای منحصربهفرد خود، راهش را کاملاً از مسیر ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین، اتریوم و… جدا کردهاست.
انافتی اگرچه تا چندی پیش صرفاً بر بستر بلاکچین اتریوم فعالیت میکرد، اما در حال حاضر در سایر بلاکچینها نیز توسعه یافتهاست. امروزه خرید و فروش انافتی به یکی از مسیرهای درآمدی پرطرفدار تبدیل شدهاست و افراد زیادی، خصوصاً هنرمندان و گیمرها توانستهاند با خرید و فروش داراییهای خود، از خلال آن به درآمدهای کلان و هنگفت برسند!
با این حال باید در نظر داشته باشید که ورود کورکورانه به این عرصه، چیزی جز خسارت برایتان به همراه نخواهد داشت، ازاینرو اگر علاقهمند به کسب درآمد از طریق خرید و فروش انافتی هستید، حتماً و باید بهعنوان اولین قدم دانش و آگاهی خود را در این زمینه بالا ببرید.